Wrzenie świata

Nawet jeśli książka trafi do jednej osoby, jeśli pobudzi jakąś strunę wrażliwości, 

to spełni swoje zadanie - Anna Bolecka

Gorący lipiec 2009 roku. Dwa dni jazdy samochodem z Orlando do Chicago, a ja niczego nie widziałam poza kartkami książki, niedosłyszałam. Wrzenie świata było poza mną. Wrzenie świata było we mnie. Drgnęła jakaś, uśpiona dotychczas, struna wrażliwości.

Stałam się jedną z "Uwiedzionych" - po trosze Peterem, który odmienia się wraz z kolejno poznawaną postacią wijącej się przez oszalały, od wojny, kontynent. Trochę Łucją ciągle dotykającą swoich najboleśniejszych ran skazując się na wieczne cierpienie, Helgą wołającą do Boga i Erichem wołającym o prawo do prawdy o sobie samym. Każde z nich zostawiło we mnie cząstkę siebie. Drżenie. Z każdym z nich się utożsamiałam, bo każde z nich było wołaniem o miłość, choćby słabą, zawieszoną miedzy niebem a ziemią.

Wtedy jeszcze nie wiedziałam, że sama za parę lat zaznam stanu przebywania "miedzy niebem a ziemią". Tymczasem wróciłam do domu, choć już nie całkiem do siebie, nie do tej samej, bo już całkowicie uwiedzionej. Zaczęłam szukać 'Kochanego Franza', i choć na niego nigdzie nie natrafiłam, to znalazłam "Concerto d'amore". Zagrało przejmująco, zespalając kawałki minionych dziejów i przynależności autorki do jej przodków i historii rodzinnych. Od tego momentu stając przed sklepem "Wedla' na Szpitalnej w Warszawie czuję już nie tylko słodki smak czekolady, ale i serce tej kamienicy, sylwetkę jej projektanta, Franciszka Braumana.

Stałam się zachłanna. Swoiste zaspokojenie znalazłam na chwilę przysiadając na "Białym kamieniu". Doznanie czysto metafizyczne. Magia. Mistyka. Nieokiełznany w swojej nieograniczoności "literacki kosmos", wszechświat Anny Boleckiej, któremu nie sposób się nie poddać, nie dać poprowadzić mleczną drogą dosięgając gwiezdnego pyłu jej krystalicznej prozy. Zamieszkuję w Kuromękach, na obrzeżu wsi, gdzieś "pomiędzy", wtapiając się w spokojne życie wielokulturowego skrawka ziemi, gdzie jak w wiklinowym koszu splatają się różnorodne witki tworząc spójną całość. Sama daję się opleść i wpleść w życie w zgodzie z naturą przyrody i naturą człowieka, gdzie w ciszy, która nas otacza, można czasem usłyszeć dalekie głosy. Wydaje się, jak gdyby mówiło jednocześnie wielu ludzi stojących pod wielką ścianą. Jeden z nich odchodzi na bok, zbliża się. Teraz słyszysz wyraźniej, słowa nabierają sensu. Jego głos cię przyzywa. Wchodzisz do jasnej kuchni. Na łóżku siedzi ktoś, kogo widzisz pierwszy raz w życiu. To najbliższy ci człowiek na ziemi. Patrzycie na siebie. Czujesz, że to początek świata. Twojego świata.

Stał się też i moim światem. Początkiem i bezgranicznym zachwytem, przynależnością do nieskazitelności prozy Anny Boleckiej, zawartej w niej przejrzystej prawdy, namacalnie odczuwanej, "sprawiającej wręcz fizyczną przyjemność" jak określił stan przechodzenia przez prozę Anny Boleckiej, Tadeusz Nyczek.

Mijają cztery lata.

Chłodnawy czerwiec roku 2012. Kwadrans jazdy samochodem z Żoliborza na Powiśle. Wrzenie świata przede mną. Wchodzę w progi Instytutu Reportażu, gdzie w pomieszczeniu niewielkim, pełnym uroku, zapachu kawy i kuszących grzbietów książek, mieści się cały świat. Za chwilę miałam stanąć przed takim całym światem, literatury nieskazitelnej, skupionej w osobie mojej ulubionej powieściopisarki, jednej z niewielu kobiet-pisarek w moim czytelniczym jestestwie. Jednocześnie na pewno najważniejszej. W torbie jej najnowsza książka "Cadyk i dziewczyna' szeleści poprzyklejanymi karteczkami. Kartka, można powiedzieć, że ta powieść od niej wzięła swój początek. Wyrzucona z przepaści zagłady, z progu między życiem a śmiercią.

Anna Bolecka zapala świeczkę. Światło pamięci. Płomyk łączący ludzi w obrębie pewnej historii scalającej losy "Cadyka i dziewczyny', ale też jakby będący symbolem iskrzenia jakie wytwarza się między czytelnikiem a pisarzem. Rzadkiego, a jakże cennego momentu, kiedy mogą spojrzeć sobie w oczy, tak jak przyglądamy się zaszyfrowanemu przekazowi schowanemu za zgrabnie wyprofilowanymi literami. Próbujemy go odczytać, przydając mu dozę własnej wrażliwości, ale też z odczuwania autora czerpiąc. Może w ten sposób kradniemy kawałek ich własnej duszy. Może wtedy tworzy się najcenniejszy rodzaj nierozłączności.

Remek Grzela wprowadza zebranych w literacki świat Anny Boleckiej. Chłonę każde zdanie, spojrzenie autorki zza okularów, jej łagodny uśmiech. Tę łagodność wyczytuje się spomiędzy gęstych linijek jej powieści, choć kłębi się w nich wrzenie całego świata, to w samym jądrze życia, w sercu ludzkości można uchwycić delikatną nić rozwijającej się nieśmiało miłości.

Dopiero po latach zrozumiał, że raz zaznana miłość potrafi wypełnić życie wewnętrznym blaskiem, a jej trwanie jest jak istnienie umarłej gwiazdy, której światło wędruje do nas, pokonując przestrzeń tysięcy świetlnych lat.

Miłości odmieniającej, wypełniającej najdrobniejszą komórkę istnienia, pozwalającej dojrzeć do dziejących się wokół wydarzeń, a przede wszystkim dojrzeć samemu do własnej przynależności do tego świata. Choćby najbardziej okrutnego. Odnalezienia w nim własnej drogi, powinności, przeznaczenia, umiejętności usłyszenia swojego losu, odnalezienia w nim sensu. Odkrywając w sobie pokłady harmonijnego spokoju i pokory, bo jeśli nawet pozostanie nam tylko jedna ciasna uliczka, którą popędzą nas gdzieś w niewiadomym kierunku, to przecież nad nią jest całe niebo.

W coraz bardziej, dla mnie, zawężającej się uliczce współczesnej literatury, biorąc do rąk powieści Anny Boleckiej mam przed oczami całe niebo nieskazitelnie czystej, przejrzystej prozy, dzięki której mogę dotrzeć do istoty własnych przeżyć. I mogłabym powtórzyć za Polą, bohaterką "Cadyka i dziewczyny", odnosząc je do twórczości Pani Anny, że to jej słowa są niczym kamienie wyznaczające drogę, którą zaczęłam iść, wiedząc, że z niej nigdy nie zawrócę, że chcę iść dalej niedowidząc, niedosłysząc września świata, schowana w cieple słów, przejmującej mądrości i prawdziwego posłannictwa w otwieraniu oczu i umysłu, w odkrywaniu najczulszych miejsc.

Być może człowiek osiąga swój pełny ludzki wymiar chodząc, a nie pełzając, ale prawdą też jest, że najważniejsze ludzkie sprawy, nadające sensu życiu, rozgrywają się, gdy leżymy blisko ziemi.

Ja, osiągam cząstkę swojego ludzkiego wymiaru, leżąc, blisko prozy Anny Boleckiej. Nią oddychając. Dojrzewając, jako czytelnik i jako człowiek.

przytoczone fragmenty pochodzą z:

rozmowy Remka Grzeli z Anną Bolecką, która ukazała się w "Hotelu Europa"

wyd. Prószyński i S-ka, 2009

oraz książek Anny Boleckiej: 

Uwiedzeni, wyd. Czarna Owca, 2009

Concerto d'amore, wyd. W.A.B, 2004

Biały kamień, wyd. słowo/obraz terytoria, 2004

Cadyk i dziewczyna, wyd. Czarna Owca, 2012